Özdoğanay İnşaat

Prefabrik Betonarme Nedir ve Nasıl Kullanılır ?

Prefabrik, kelime anlamı olarak İngilizce’de “parçalarını önceden hazırlamak” manasına gelmektedir. Prefabrik yapı, elemanları fabrikada hazırlanmış ve montaj edileceği yere parçalı halde nakledilen ve inşa sahasında planlandığı parçaların birbirine montaj edilmesi neticesinde ortaya çıkan yapı şeklidir. Betonarme şekilde fabrikasyon olarak imal edilen prefabrik elemanlar, yerinde döküm betonarme yapılara göre daha sağlam yapıdadırlar. Kür koşulları ve ortam koşullarının uygun olması prefabrik yapı elemanlarının dayanımını ve kalitesini arttırmaktadır. Fakat maliyetin artması prefabrik yapıların günümüzde kullanım yaygınlığını azaltmaktadır.

Sanayi tesislerinin %75’i prefabrik betonarme olarak inşa edilmektedir. Geri kalan yapılar ise çelik karkas olarak tasarlanmaktadır. Betonarme genellikle idari kısımlarda uygulanmaktadır.

Prefabrik yapılarda taşıyıcı sistem; kolon, kiriş ve çerçeve elemanlarından oluşmaktadır. Bu sistemde duvarlar; bölücü, gerektiği durumlarda ise rijitleştirici eleman konumundadır. Prefabrik yapıları tam kâgir olarak nitelendirmek gerekmektedir.

Prefabrik binalar ve onların tüm elemanları, aynen monolitik binalarda olduğu gibi depreme dayanıklılık bakımından; dayanım, düktilite (malzemenin kırılmadan dış yükler altında yapabileceği plastik deformasyonu) ve katlar arası deplasman kriterlerini sağlamalıdır. Ancak, prefabrike elemanların birleşim yerleri dayanım, düktilite veya deplasman bakımından, monolitik bir binanın davranışına benzememektedir. Bu bakımdan prefabrik yapıların birleşim yerleri son derece önemlidir. Düğüm noktaları prefabrik yapıların deprem dayanımını ortaya koymaktadır.

Prefabrik binaların düğüm noktaları (kolon kiriş birleşim yerleri) rijit ve mafsallı olmak üzere iki şekilde yapılmaktadır. Ülkemizde birçok endüstriyel yapının düğüm noktaları mafsallı olarak tasarlanmaktadır. Mafsallı birleşimler deprem enerjisinin yutulması ve deformasyon için en zayıf birleşim şeklidir; çünkü mafsallı birleşim noktaları serbestçe dönebilmektedir. Mafsallı birleşimlerde kolonlar rijit olarak temele bağlanmaktadırlar. Düğüm noktaları da mafsallı birleşim olduğundan moment aktarmayacak, sadece kolonların temellere birleştiği noktada moment aktarımı gerçekleşecektir. Deprem esnasında plastik mafsallaşma denilen olay kolonların temele yakın olan noktalarında meydana gelecektir. Konut tipi monolitik yapılarda kirişlerde beklenen plastik mafsallaşma prefabrik betonarme yapılarda beklenmemektedir. Bu bakımdan betonarme karkas olarak inşa edilmiş olan konutlar ile prefabrik betonarme karkas olarak inşa edilmiş olan binaların depremde aynı davranışı göstermeleri beklenmemektedir.

Yapıların kolonlarında ihtiyaca göre vinç yolu için guse bırakabildiği gibi, prefabrik betonarme vinç kirişleride monte edilebilmektedir. Ayrıca arazilerin kot farkından dolayı veya yatırımcının kullanım ihtiyacına göre bodrum katları ve/veya ara katlar yapılmaktadır. Ara kat imalatında TT döşeme sistemi kullanılmaktadır.

Prefabrik Endüstriyel Yapının Avantajları

• Geniş Açıklıklar geçilmesine olanak sağlar.

• Yapı çok kısa sürede tamamlanır.

• Alternatiflere göre ekonomik çözümler üretir.

• Bina maliyetlerinin tamamı sözleşmede sabitlenir.

• Prefabrik üretimden dolayı ürünlerin kalitesi kontrol altındadır.

• Üretimde tamamen yerli hammadde kullanılır.

Prefabrik Endüstriyel Yapıları Oluşturan Elemanlar

Kolon Kiriş Detayları